Εμπεριστατωμένη συνεισφορά της Γ.Γ.Ο.Π.Ι.Φ. στο πλαίσιο εφαρμογής της Διεθνούς Σύμβασης Εργασίας 111 περί μη διάκρισης στην απασχόληση και στο επάγγελμα
Η συνεισφορά της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής & Ισότητας των Φύλων (Π.Δ. 84/2019, άρθρο 7) αναφορικά με τις πολιτικές και τις δράσεις του κρατικού φορέα ισότητας των φύλων στο πλαίσιο εφαρμογής της Διεθνούς Σύμβασης Εργασίας με αριθμό 111 περί μη διάκρισης στην απασχόληση και στο επάγγελμα (περίοδος αναφοράς: 1/6/2016 έως 31/5/2019).
Ενότητα Ι – Νομοθετικό/Κανονιστικό Πλαίσιο
Α. «Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων (ΕΣΔΙΦ) 2016-2020»
Η Γ.Γ.Ο.Π.Ι.Φ. δεν αντιμετωπίζει την ισότητα των φύλων σαν «γυναικείο ζήτημα», αλλά ως μία οικουμενική αρχή, έτσι όπως αυτή διατυπώνεται και προτάσσεται στους «Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας» και στους «Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (Ατζέντα 2030)» του Ο.Η.Ε., καθώς και στις διακηρύξεις και τα επίσημα κείμενα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των άλλων Διεθνών Οργανισμών, ως αποτέλεσμα των κατακτήσεων που έφεραν οι αγώνες, οι διεκδικήσεις και οι ιδέες των γυναικών και του φεμινιστικού κινήματος διεθνώς.
Το ΕΣΔΙΦ 2016-2020 αποτελείται από έξι άξονες προτεραιότητας, ένας εκ των οποίων έχει τίτλο «Αγορά εργασίας και εναρμόνιση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής». Είναι αυτονόητο ότι η δίκαιη οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη έχει ανάγκη από την πλήρη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού, απαλλαγμένη από έμφυλες ανισότητες.
Επιπλέον, το ζήτημα της μη διάκρισης στην απασχόληση και στο επάγγελμα εμπίπτει και στον άξονα «Εκπαίδευση, κατάρτιση, πολιτισμός, αθλητισμός και μέσα μαζικής ενημέρωσης». Σύμφωνα με το ΕΣΔΙΦ 2016-2020, πάγια θέση του κρατικού φορέα ισότητας των φύλων αποτελεί η σημαντικότητα του ρόλου της εκπαίδευσης για την προώθηση των ζητημάτων ισότητας και την παραγωγή και προαγωγή μίας κουλτούρας ισότητας στους μαθητές και τις μαθήτριες στη βάση της αμοιβαιότητας, της συντροφικότητας, της αλληλεγγύης και του σεβασμού στη διαφορετικότητα.
Ακολουθεί ο σύνδεσμος από τον ιστότοπο της Γ.Γ.Ο.Π.Ι.Φ. με το πλήρες κείμενο του οδικού χάρτη για την ισότητα των φύλων στη χώρα μας, με την επισήμανση ότι ο άξονας προτεραιότητας για την απασχόληση αναπτύσσεται στις σελίδες 50-68 και ο άξονας για την εκπαίδευση και την κατάρτιση στις σελίδες 69-90 της έντυπης έκδοσης: http://www.isotita.gr/wp-content/uploads/2017/04/ESDIF.pdf .
Β. Νόμος 4604/2019 για την προώθηση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων
Στο Φύλλο 50, Τεύχος Πρώτο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως με ημερομηνία 26-3-2019 δημοσιεύτηκε ο Νόμος 4604 του Υπουργείου Εσωτερικών, το πρώτο μέρος του οποίου έχει τίτλο «Προώθηση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων, πρόληψη και καταπολέμηση της έμφυλης βίας» (άρθρα 1-30): http://www.isotita.gr/wp-content/uploads/2019/03/Ν.4604-για-την-Ουσιαστική-Ισότητα-των-Φύλων.pdf .
Τα βασικά χαρακτηριστικά του εν λόγω Νόμου συνοψίζονται ως εξής:
1) πρώτη φορά νομοθετείται αυτοτελές θεσμικό πλαίσιο για την ισότητα μεταξύ των φύλων και την εξάλειψη των διακρίσεων σε βάρος των γυναικών, το οποίο διέπεται από μια συνολική θεώρηση των έμφυλων σχέσεων και χωρίς να αντιμετωπίζεται το γυναικείο φύλο ως «ως ειδική κατηγορία», όπως ισχύει με τις μέχρι σήμερα διατάξεις και ρυθμίσεις του οικογενειακού και εργατικού δικαίου, του δικαίου κοινωνικής ασφάλισης, τις κοινοτικές οδηγίες και τις διεθνείς συνθήκες, που η χώρα μας έχει κυρώσει ή ορίζει το Σύνταγμα μας.
2) προσδιορίζονται, μέσω αυτού, οι βασικές έννοιες, οι μηχανισμοί και οι φορείς για την πραγμάτωση της αρχής της ίσης μεταχείρισης των φύλων, η ενσωμάτωση της εν λόγω αρχής στις δημόσιες πολιτικές και στον ιδιωτικό βίο, καθώς και η διαμόρφωση και οργάνωση ενός δικτύου μόνιμων δομών, ανά τη χώρα, με αντικείμενο δράσης την πρόληψη και την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών.
3) περαιτέρω, προβλέπεται για πρώτη φορά η εκπόνηση «Σχεδίων Ισότητας», ολοκληρωμένων δηλαδή παρεμβάσεων, που εκπονούνται από επιχειρήσεις του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, εφαρμόζονται μετά από ανάλυση της υφιστάμενης κοινωνικής πραγματικότητας και θέτουν συγκεκριμένους στόχους, στρατηγικές και πρακτικές για την επίτευξη της ουσιαστικής ισότητας των φύλων, καθώς και η απονομή «Σήματος Ισότητας» από τη Γενική Γραμματεία Ισότητας Φύλων, ως τίτλου επιβράβευσης για την εφαρμογή πολιτικών ίσης μεταχείρισης και ίσων ευκαιριών των εργαζομένων γυναικών και ανδρών.
4) επίσης, εντάσσει τη διάσταση του φύλου στη σύνταξη των διοικητικών εγγράφων με απαγόρευση της χρήσης διατυπώσεων που υποκρύπτουν ή εμπεριέχουν έμφυλη διάκριση, ενώ εμπεριέχει την παραβίαση της αρχής της ισότητας, των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα εργασίας και απασχόλησης, καθώς και τη χρήση γλώσσας με έμφυλη διάκριση κατά την άσκηση των καθηκόντων στο Πειθαρχικό Δίκαιο.
Συνεπώς, η αρχή της μη διάκρισης στην απασχόληση και στο επάγγελμα εντάσσεται κυρίως στα εξής άρθρα του Ν.4604/2019:
– άρθρο 2 «Ορισμοί»
– άρθρο 3 «Πολιτικές και θετικά μέτρα ισότητας»
– άρθρο 10 «Δράσεις σε επίπεδο Υπουργείων για την ενσωμάτωση της αρχής της ισότητας των φύλων και της διάστασης του φύλου στις δημόσιες πολιτικές»
– άρθρο 14 «Πειθαρχικό Δίκαιο»
– άρθρο 17 «Προώθηση της ισότητας των φύλων μέσα από την εκπαίδευση και τη μαθησιακή διαδικασία»
– άρθρο 21 «Επιβράβευση των επιχειρήσεων για την ανάπτυξη δράσεων προώθησης της ουσιαστικής ισότητας των φύλων»
– άρθρο 22 «Τροποποίηση του άρθρου 2 του ν.3996/2011 (Α’170) και του άρθρου 2 του ν.3896/2010 (Α’207)»
– άρθρο 23 «Έννομη Προστασία».
Ενότητα ΙΙ – Άρθρα 2 και 3
Ο κρατικός φορέας ισότητας των φύλων έχει αναπτύξει ένα ευρύ δίκτυο συνεργασιών με δημόσιους φορείς, Ανεξάρτητες Αρχές, ενώσεις εργοδοτών και εργαζομένων, καθώς και λοιπές οργανώσεις με σκοπό την ουσιαστική ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών στην απασχόληση και στο επάγγελμα. Οι απολογιστικές εκθέσεις της Γ.Γ.Ο.Π.Ι.Φ. σε τακτά χρονικά διαστήματα λειτουργούν ως αποτύπωμα του πολυδιάστατου ρόλου της στο δημόσιο και τον ιδιωτικό βίο της χώρας στο πλαίσιο της λογοδοσίας.
Ενδεικτικά αναφέρουμε τα εξής:
Άρθρο 2 – πρόσβαση στην επαγγελματική κατάρτιση, πρόσβαση στην απασχόληση
Η Γ.Γ.Ο.Π.Ι.Φ. έχει υλοποιήσει μία σειρά από δράσεις στο χώρο της εκπαίδευσης, πάντα σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων και το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Υ.ΠΑΙ.Θ., για την εξάλειψη των έμφυλων στερεότυπων στις επαγγελματικές επιλογές:
– σεμινάρια/ημερίδες κατάρτισης εκπαιδευτικών σε ολόκληρη τη χώρα
– πανελλήνιοι μαθητικοί και φοιτητικοί διαγωνισμοί υπέρ της ισότητας των φύλων
– υποβολή τεκμηριωμένων προτάσεων στο Υ.ΠΑΙ.Θ. και το Ι.Ε.Π. με σκοπό την ένταξη της αρχής της ισότητας των φύλων στα προγράμματα σπουδών όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης
– συμμετοχή σε συνάντηση εμπειρογνωμόνων, την οποία διοργάνωσε το αρμόδιο για θέματα ισότητας των φύλων Ολλανδικό Υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού & Επιστήμης στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος για την οικονομική ανεξαρτησία των νέων γυναικών και τη σημασία που έχει για την ισότητα των φύλων μία ομαλή μετάβαση των νέων από την εκπαίδευση στην αγορά εργασίας (Χάγη, Φεβρουάριος 2017).
Άρθρο 3, παράγραφος (β) – δημόσια πληροφόρηση για πολιτική μη διάκρισης
Η Γ.Γ.Ο.Π.Ι.Φ. υλοποιεί δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης προς όλους τους πολίτες, άνδρες και γυναίκες, και αναπτύσσει συνέργειες με δημόσιους, ιδιωτικούς και κοινωνικούς φορείς, όπως αυτές αποτυπώνονται σε ειδική ενότητα του ιστότοπου της Γ.Γ.Ο.Π.Ι.Φ.:
α) «Εκπαίδευση» http://www.isotita.gr/category/statistika-stoixeia-meletes/ekpaideysi/
β) «Απασχόληση» http://www.isotita.gr/category/statistika-stoixeia-meletes/apasxolisi-anergia-misthoi/ .
Επιπλέον, οι οργανικές μονάδες της Γ.Γ.Ο.Π.Ι.Φ. παρέχουν νομική συμβουλευτική σε προφορικές και έγγραφες καταγγελίες φορέων και πολιτών για ζητήματα έμφυλης διάκρισης στην απασχόληση και στο επάγγελμα, με σκοπό την πιστή εφαρμογή της κείμενης νομοθεσίας και την προώθηση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων στην πράξη: http://www.isotita.gr/wp-content/uploads/2019/03/PDF-Αφίσα-ΓΓΙΦ-για-την-8η-Μαρτίου-Παγκόσμια-Ημέρα-των-Γυναικών_2019.pdf .
Η συγκεκριμένη δημόσια δράση ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της ηγεσίας της Διεύθυνσης Σχεδιασμού, Δημιουργίας Προτύπων και Παρακολούθησης Πολιτικών Ισότητας των Φύλων της Γ.Γ.Ο.Π.Ι.Φ. εντάσσεται στο θεματικό πεδίο «Γυναίκες και Οικονομία» και υλοποιείται στο πλαίσιο αξιοποίησης όλων των εργαλείων στον αγώνα για την επίτευξη της ουσιαστικής ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών, σύμφωνα και με τις κατευθυντήριες γραμμές των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (Ατζέντα 2030).
