Η εξατομικευμένη φορολόγηση συμβάλλει στην αύξηση της γυναικείας απασχόλησης (Ευρωπαϊκό Συνέδριο, Λουξεμβούργο, 29-30/10/2015)

Σας γνωρίζουμε ότι στο πλαίσιο της Λουξεμβουργιανής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης διοργανώθηκε Ευρωπαϊκό Συνέδριο με θέμα «Ατομική Φορολόγηση και Απασχόληση» (Λουξεμβούργο, 29-30/10/2015). Το εν λόγω Συνέδριο διοργανώθηκε από κοινού από τα Υπουργεία Εργασίας και Ίσων Ευκαιριών του Μεγάλου Δουκάτου με τη συγχρηματοδότηση της Ε.Ε. και το βασικό συμπέρασμα είναι το εξής: κάθε εργαζόμενος/-η πρέπει να φορολογείται ξεχωριστά για τα εισοδήματα που κατέχει και η ατομική φορολόγηση προάγει τη γυναικεία απασχόληση (πρόγραμμα εργασιών σε μορφή pdf στην αγγλική γλώσσα:

http://www.eu2015lu.eu/en/agenda/2015/10/29-30-conf-emploi-fiscalite/conf-emploi-fiscalite-EN.pdf) .

Κατά τη διάρκεια των διήμερων εργασιών, παρουσιάστηκαν ορισμένα χρήσιμα στατιστικά στοιχεία για την κατάσταση της ισότητας των φύλων στην Ε.Ε.:

1) Το ζήτημα της ουδετερότητας των φορολογικών συστημάτων λόγω φύλου έχει τεθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήδη από το μακρινό 1985 (ο όρος στην ευρωπαϊκή ορολογία είναι «neutrality between the sexes in tax systems»).

2) Το 2013 το 30,5% των γυναικών στην Ε.Ε. εργαζόταν με καθεστώς μερικής απασχόλησης σε σύγκριση με το 7,5% των ανδρών. Η αναλογία των εργαζομένων γυναικών με μερική απασχόληση ποικίλλει από 2,5% στη Βουλγαρία μέχρι το πολύ υψηλό 73,1% στην Ολλανδία. Η μερική απασχόληση θεωρείται παράγοντας αύξησης του κινδύνου φτώχειας σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και η υπερεκπροσώπηση του γυναικείου φύλου στη συγκεκριμένη μορφή εργασίας ευθύνεται, μεταξύ άλλων, και για το μισθολογικό χάσμα ανάμεσα στις γυναίκες και τους άνδρες.

3) Το μορφωτικό επίπεδο και η γονεϊκότητα βρίσκονται σε άμεση συνάρτηση με τα επίπεδα οικονομικής δραστηριότητας και απασχόλησης των γυναικών. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το 2014 το 42,6% των εργαζόμενων γυναικών στην Ε.Ε. κατείχαν τίτλο σπουδών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, το 64,2% δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και το 78,9% μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Όσον αφορά τη μητρότητα, συχνά θεωρείται ότι αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα στην επαγγελματική σταδιοδρομία λόγω της αναγκαστικής διακοπής της εργασίας ή της μείωσης των ωρών απασχόλησης.

4) Ο κίνδυνος φτωχοποίησης των γυναικών ηλικίας άνω των 65 ετών είναι υπαρκτός σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση και συνδέεται άμεσα με το μισθολογικό και το συνταξιοδοτικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων. Τόσο η Ε.Ε. όσο και τα 28 Κράτη-Μέλη καλούνται να αντιμετωπίσουν από κοινού αυτό το πρόβλημα.

5) Η Danièle Meulders, Καθηγήτρια Οικονομικών στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών, θεωρεί την εξατομικευμένη φορολόγηση και τις κοινωνικές δαπάνες ως προαπαιτούμενα για την επαναφορά των γυναικών στην αγορά εργασίας από την πλήρη ή μερική αδρανοποίησή τους, ενώ η απαλλαγή τους από την ιδιότητα του ατόμου που προσφέρει επικουρικά στο εισόδημα του νοικοκυριού, θα συμβάλει στην επίτευξη της ουσιαστικής ισότητας μεταξύ των δύο φύλων.

6) Στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο παρουσιάστηκαν δύο καλές πρακτικές από την Αυστρία και τη Σουηδία. Η πλήρης εισαγωγή του συστήματος της ατομικής φορολόγησης υιοθετήθηκε στην Αυστρία το 1975 μετά την ανάληψη της εξουσίας από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα το 1970 και την πολύ υψηλή φορολόγηση των παντρεμένων ζευγαριών. Στη Σουηδία η ατομική φορολόγηση υιοθετήθηκε το 1971 ως αποτέλεσμα της έλλειψης εργατικού δυναμικού και των χαμηλών ρυθμών γεννήσεων. Σήμερα πάνω από τα δύο τρίτα του γυναικείου πληθυσμού στην Αυστρία εργάζεται (ποσοστό 66,9%).

Η Åsa Gunnarsson, Καθηγήτρια Νομικής στο Πανεπιστήμιο της Umeå, θεωρεί ότι η μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος με την ατομική φορολόγηση οδηγεί στην ουσιαστική ισότητα των φύλων και χρησιμοποιεί τον όρο «αειφόρος ισότητα των φύλων –  sustainable gender equality». Κοινή πεποίθηση είναι ότι το σύστημα της ατομικής φορολόγησης θα πρέπει να συνοδεύεται από αλλαγή των στερεότυπων αντιλήψεων και ένα διευρυμένο οικονομικό δίκτυο υπηρεσιών φροντίδας παιδιών, προκειμένου να ενισχυθεί η γυναικεία απασχόληση και να δοθεί έτσι ώθηση στην οικονομία και την ανάπτυξη.