Η έμφυλη διάσταση των κατόχων διδακτορικών διπλωμάτων στην Ελλάδα

To Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ, εποπτευόμενος φορέας του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης) δημοσίευσε το 2024 την έκδοση συνολικής έκτασης 68 σελίδων με τίτλο «Στατιστικά στοιχεία για τους διδάκτορες που αποφοίτησαν από τα ελληνικά ΑΕΙ το 2023».  Η έκδοση διαρθρώνεται σε οκτώ βασικές ενότητες και περιλαμβάνει ενδιαφέροντα ευρήματα σχετικά με την πορεία των νέων που επιλέγουν τις διδακτορικές σπουδές στα ΑΕΙ της χώρας μας:

https://metrics.ekt.gr/sites/metrics-ekt/files/ekdoseis-pdf/2024/EKT_PhDstatistics_2023_el.pdf.

Όσον αφορά την έμφυλη διάσταση, επισημαίνεται ότι οι γυναίκες νέες κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος υπερτερούν των ανδρών με ποσοστό 52,5% έναντι 47,5%. Σε όλες τις ηλικιακές ομάδες εκτός των «έως 25 ετών» και «55-64 ετών» οι γυναίκες είναι περισσότερες σε αριθμό σε σχέση με τους άνδρες. Η μικρότερη διαφορά παρατηρείται στην ηλικιακή ομάδα 35-44 ετών με σχεδόν ισόποση κατανομή των γυναικών και των ανδρών (52.4% – 47,6%), ενώ η μεγαλύτερη απόκλιση φαίνεται να υπάρχει στην κατηγορία άνω των 65 ετών με τον αριθμό των γυναικών να είναι υπερτριπλάσιος σε σχέση με τον αριθμό των ανδρών.

Ακολουθούν ορισμένα χαρακτηριστικά ευρήματα της έκθεσης:

1) Σύμφωνα με τα στοιχεία του Εθνικού Αρχείου Διδακτορικών Διατριβών, κατά το 2023, οι περισσότεροι/-ες από τους/τις νέους/-ες διδάκτορες/-ισσες έλαβαν το διδακτορικό τους από ΑΕΙ της Περιφέρειας Αττικής, ενώ ακολουθούν οι Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας, Δυτικής Ελλάδας, Κρήτης, Θεσσαλίας και Ηπείρου.

2) Ακολουθώντας την ανοδική πορεία των τελευταίων ετών, ο αριθμός των νέων διδακτόρων/-ισσών από τα ελληνικά ΑΕΙ το 2023 ανήλθε σε 2.037.

3) Η συνέχιση της ερευνητικής δραστηριότητας φαίνεται ότι αποτελεί τον βασικό λόγο για την προοπτική μόνιμης εγκατάστασης εκτός χώρας (46,0%), ενώ έπεται η επαγγελματική απασχόληση σε οποιοδήποτε είδος θέσης εργασίας εκτός έρευνας (25,4%) και η ακαδημαϊκή σταδιοδρομία (19,5%).

4) Οι νέοι/-ες διδάκτορες/-ισσες χρησιμοποιούν, σε ποσοστό που προσεγγίζει το 98,4%, διαδικτυακές πλατφόρμες και άλλα συναφή ψηφιακά εργαλεία για τη βιβλιογραφική αναζήτηση και την πρόσβαση σε πληροφορίες, 79,9% για την ανάλυση δεδομένων και 77,7% για τη δημοσίευση των ερευνητικών τους αποτελεσμάτων.

5) Όσον αφορά τα επιστημονικά πεδία με βάση το αντικείμενο της διδακτορικής έρευνας, οι περισσότερες διατριβές εντάσσονται στο πεδίο των Φυσικών Επιστημών (24,8%) και της Ιατρικής & Επιστημών Υγείας (24,1%), ενώ ακολουθούν οι Κοινωνικές Επιστήμες (23,3%). Έπονται οι Ανθρωπιστικές Επιστήμες (17,6%), οι Επιστήμες Μηχανικής & Τεχνολογίας (15,9%), και οι Γεωπονικές Επιστήμες & Κτηνιατρική (4,7%).

6) Το προσωπικό ενδιαφέρον για την πραγματοποίηση διδακτορικής έρευνας ήταν ο κυριότερος λόγος για την εκπόνηση διατριβής (58,5%). Άλλοι λόγοι ήταν η προοπτική να ακολουθήσουν οι νέοι/-ες διδάκτορες/-ισσες ακαδημαϊκή σταδιοδρομία (21,7%) και η πρόσβαση σε καλύτερες επαγγελματικές ευκαιρίες (17,7%).

7) Ως προς την οικογενειακή κατάσταση, η πλειονότητα είναι άγαμοι/-ες (5 4,4%) και δεν έχουν παιδιά (64,6%). Ακολουθούν όσοι/-ες έχουν 2 παιδιά (16,2%). Η Ελλάδα είναι η χώρα γέννησης των νέων διδακτόρων/-ισσών του 2023 σε ποσοστό 93,3%. Σε ποσοστό 3,7% η Ελλάδα προσδιορίζεται ως χώρα πολιτογράφησης.

Η συγκεκριμένη εμπεριστατωμένη δημόσια δράση ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της Γ.Γ.Ι.Α.Δ. εντάσσεται στο θεματικό πεδίο «Γυναίκες και Εκπαίδευση» και υλοποιείται στο πλαίσιο αξιοποίησης όλων των εργαλείων στον αγώνα για την επίτευξη της ουσιαστικής ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών, σύμφωνα και με τις κατευθυντήριες γραμμές των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (Ατζέντα 2030).