Δημοσίευση σε ΦΕΚ του Νόμου 4604 για την προώθηση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων και την πρόληψη και καταπολέμηση της έμφυλης βίας

ΣΧΕΤ.: Το από 8-3-2019 έγγραφό μας με θέμα «Η ισότητα των φύλων στην Ε.Ε. και η καλή πρακτική της Γ.Γ.Ι.Φ. για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των γυναικών προσφύγων (Βρυξέλλες, Μάρτιος 2019)»: http://www.isotita.gr/η-ισότητα-των-φύλων-στην-ε-ε-και-η-καλή-π/.

Σε συνέχεια του ανωτέρω σχετικού, σας γνωρίζουμε ότι στο Φύλλο 50, Τεύχος Πρώτο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως με ημερομηνία 26-3-2019 δημοσιεύτηκε ο Νόμος 4604 του Υπουργείου Εσωτερικών, το πρώτο μέρος του οποίου έχει τίτλο «Προώθηση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων, πρόληψη και καταπολέμηση της έμφυλης βίας» (άρθρα 1-30): http://www.isotita.gr/wp-content/uploads/2019/03/Ν.4604-για-την-Ουσιαστική-Ισότητα-των-Φύλων.pdf .

Τα βασικά χαρακτηριστικά του εν λόγω Νόμου συνοψίζονται ως εξής:

1) Πρώτη φορά νομοθετείται αυτοτελές θεσμικό πλαίσιο για την ισότητα μεταξύ των φύλων και την εξάλειψη των διακρίσεων σε βάρος των γυναικών, το οποίο διέπεται από μια συνολική θεώρηση των έμφυλων σχέσεων και χωρίς να αντιμετωπίζεται το γυναικείο φύλο ως «ως ειδική κατηγορία», όπως ισχύει με τις μέχρι σήμερα διατάξεις και ρυθμίσεις του οικογενειακού και εργατικού δικαίου, του δικαίου κοινωνικής ασφάλισης, τις κοινοτικές οδηγίες και τις διεθνείς συνθήκες, που η χώρα μας έχει κυρώσει ή ορίζει το Σύνταγμα μας.

2) Προσδιορίζονται, μέσω αυτού, οι βασικές έννοιες, οι  μηχανισμοί και οι φορείς για την πραγμάτωση της αρχής της ίσης μεταχείρισης των φύλων, η ενσωμάτωση της εν λόγω αρχής στις δημόσιες πολιτικές και στον ιδιωτικό βίο, καθώς και η διαμόρφωση και οργάνωση ενός δικτύου μόνιμων δομών, ανά τη χώρα, με αντικείμενο δράσης την πρόληψη και την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών.

3) Για το σκοπό αυτό, προβλέπεται η λειτουργία ενός ολοκληρωμένου Δικτύου δομών και υπηρεσιών με αντικείμενο την προσφορά ψυχοκοινωνικής στήριξης, νομικής συμβουλευτικής, αλλά και ασφαλούς διαμονής στις γυναίκες θύματα έμφυλης βίας. Πρόκειται, κατά πρώτον, για τα Συμβουλευτικά Κέντρα Γυναικών, που λειτουργούν υπό τη Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων του Υπουργείου Εσωτερικών ή υπό τους Δήμους, κατά δεύτερον, για τους Ξενώνες φιλοξενίας κακοποιημένων γυναικών, που λειτουργούν υπό τους Δήμους και, κατά τρίτον, για την 24ωρη πανελλαδική τηλεφωνική γραμμή SOS 15900, που λειτουργεί υπό τη Γ.Γ.Ι.Φ.

4) Περαιτέρω, προβλέπεται για πρώτη φορά η εκπόνηση «Σχεδίων Ισότητας», ολοκληρωμένων δηλαδή παρεμβάσεων, που εκπονούνται από επιχειρήσεις του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, εφαρμόζονται μετά από ανάλυση της υφιστάμενης κοινωνικής πραγματικότητας και θέτουν συγκεκριμένους στόχους, στρατηγικές και πρακτικές για την επίτευξη της ουσιαστικής ισότητας των φύλων, καθώς και η απονομή «Σήματος Ισότητας» από τη Γενική Γραμματεία Ισότητας Φύλων του Υπουργείου Εσωτερικών, ως τίτλου επιβράβευσης για την εφαρμογή πολιτικών ίσης μεταχείρισης και ίσων ευκαιριών των εργαζομένων γυναικών και ανδρών.

5) Επίσης, εντάσσει τη διάσταση του φύλου στη σύνταξη των διοικητικών εγγράφων με απαγόρευση της χρήσης διατυπώσεων που υποκρύπτουν ή εμπεριέχουν έμφυλη διάκριση, ενώ εμπεριέχει την παραβίαση της αρχής της ισότητας, των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα εργασίας και απασχόλησης, τη χρήση γλώσσας με έμφυλη διάκριση, στο Πειθαρχικό Δίκαιο.

6) Εξάλλου, για την περαιτέρω ενθάρρυνση της ενεργούς συμμετοχής των γυναικών στην πολιτική ζωή του τόπου και την ενίσχυση της εκπροσώπησής τους στο Κοινοβούλιο, στο σχέδιο νόμου περιλαμβάνεται πρόβλεψη για αύξηση του ποσοστού ανά φύλο σε ποσοστό τουλάχιστον ίσο με το 40% του συνολικού αριθμού των υποψηφίων ανά εκλογική περιφέρεια, για τις βουλευτικές εκλογές (έχει ήδη θεσμοθετηθεί στις αυτοδιοικητικές  εκλογές με τον «Κλεισθένη»), ενώ σε ό,τι αφορά τη συγκρότηση των συλλογικών οργάνων της Διοίκησης, θεσπίζεται κύρωση περί μη νόμιμης συγκρότησής τους, όταν δεν τηρείται το οριζόμενο ποσοστό.

7) Επιπλέον, θεσμοθετούνται τα Αυτοτελή Γραφεία Ισότητας στις Περιφέρειες, στην ΚΕΔΕ και την ΕΝΠΕ, οι Επιτροπές Ισότητας στους Δήμους και αναβαθμίζονται οι Περιφερειακές Επιτροπές Ισότητας.

8) Στον τομέα της εκπαίδευσης, περιλαμβάνεται η αποτύπωση της διάστασης του φύλου τόσο στις δράσεις και στα προγράμματα σπουδών των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, όσο και στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση και στην εκπαιδευτική διαδικασία εν γένει.

7) Στους τομείς της υγείας και της κοινωνικής αλληλεγγύης, εντάσσεται η διάσταση του φύλου στο σχεδιασμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση των δημόσιων πολιτικών για την σωματική και ψυχική υγεία, καθώς και την κοινωνική αλληλεγγύη και ενίσχυση ευπαθών ομάδων γυναικών. Παράλληλα, χορηγείται άδεια επτά εργάσιμων ημερών με πλήρεις αποδοχές στις εργαζόμενες που εφαρμόζουν μεθόδους ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

8) Τέλος, στον τομέα των μέσων μαζικής ενημέρωσης και της διαφήμισης προωθούνται ρυθμίσεις που αποβλέπουν στην πραγμάτωση της αρχής της ισότητας των φύλων, καθώς και στην εξάλειψη των στερεοτύπων που σχετίζονται με το φύλο (κώδικες δεοντολογίας, συμβάσεις αυτοδέσμευσης, κανόνες αυτορρύθμισης, ΕΣΡ), ενώ προβλέπεται ρητή απαγόρευση αναπαραγωγής διαφημιστικών, τηλεοπτικών ή ραδιοφωνικών μηνυμάτων με χρήση λόγου που εμπεριέχει έμφυλη διάκριση.

Η συγκεκριμένη δημόσια δράση ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της ηγεσίας της Διεύθυνσης Σχεδιασμού, Δημιουργίας Προτύπων και Παρακολούθησης Πολιτικών Ισότητας των Φύλων της Γ.Γ.Ι.Φ. εντάσσεται στο θεματικό πεδίο «Θεσμικοί Μηχανισμοί για την Ισότητα των Φύλων» και υλοποιείται στο πλαίσιο αξιοποίησης όλων των εργαλείων στον αγώνα για την επίτευξη της ουσιαστικής ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών, σύμφωνα και με τις κατευθυντήριες γραμμές των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (Ατζέντα 2030).