Έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το θέμα της υποδοχής των γυναικών προσφύγων και των αιτουσών άσυλο στην Ε.Ε.
Σας γνωρίζουμε ότι στις 5 Φεβρουαρίου 2016 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δημοσιοποίησε Έκθεση με θέμα την υποδοχή των γυναικών προσφύγων και των αιτουσών άσυλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Έκθεση είναι συνολικής έκτασης 36 σελίδων στην αγγλική γλώσσα και εκπονήθηκε με σκοπό την ενημέρωση των Μελών της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων του Ε.Κ. ενόψει επικείμενης επίσκεψης αντιπροσωπείας της εν λόγω Κοινοβουλευτικής Επιτροπής σε Κέντρο Υποδοχής Προσφύγων στο Μόναχο της Γερμανίας.
Ακολουθούν ορισμένα χρήσιμα στοιχεία για το προσφυγικό ζήτημα στην Ε.Ε.:
1) Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, το 2015 έφθασαν στην Ε.Ε. μέσω θαλάσσης 1.015.078 άτομα (58% άνδρες, 17% γυναίκες, 25% παιδιά). Σε ανακοίνωση της Ύπατης Αρμοστείας με στατιστικά στοιχεία μέχρι και τον Ιανουάριο του 2016, προκύπτει ότι ο αριθμός των γυναικών προσφύγων αυξήθηκε σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2015: 49% άνδρες, 19% γυναίκες και 31% παιδιά. Ο αριθμός των γυναικών και των παιδιών προσφύγων αντιπροσωπεύει το 55% του συνόλου των προσφύγων που έφθασαν στην Ε.Ε. από την 1-1-2016. Από το 55%, οι γυναίκες αποτελούν το 21% αυτού.
2) Τα ποσοστά των ατόμων που αιτήθηκαν άσυλο στην Ε.Ε. με βάση το φύλο είναι τα ακόλουθα (Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία 2014):
– στην ηλικία κάτω των 14 ετών τα ποσοστά αγοριών και κοριτσιών ήταν σχεδόν ισοδύναμα με μικρή αύξηση των αγοριών (53%)
– στις ηλικιακές ομάδες 14-17 ετών και 18-34 ετών τα τρία τέταρτα των αιτούντων άσυλο ήταν άνδρες
– καταγράφηκε μία αύξηση των γυναικών ηλικίας άνω των 65 ετών, οι οποίες αιτήθηκαν άσυλο σε σχέση με τους άνδρες της ίδιας ηλικιακής ομάδας.
Η πλειοψηφία των ατόμων που αιτούνται άσυλο, εισέρχονται στην Ε.Ε. μέσω Ελλάδας και Ιταλίας, αλλά οι περισσότερες αιτήσεις ασύλου υποβάλλονται στη Γερμανία.
3) Στην ευρωπαϊκή νομοθεσία οι γυναίκες μπορούν να αναγνωριστούν ως πρόσφυγες εάν έχουν υποστεί έμφυλη βία (π.χ. φυσική, σεξουαλική, ενδοοικογενειακή, απειλή για ακρωτηριασμό των γεννητικών τους οργάνων), σύμφωνα με τις Οδηγίες 2013/33/ΕΕ, 2013/32/ΕΕ και 2011/95/ΕΕ.
4) Η ένταξη της διάστασης του φύλου στις διαδικασίες χορήγησης ασύλου καθίσταται επιτακτική ανάγκη λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες δυσκολίες των γυναικών:
– η αιτούσα άσυλο είναι απαραίτητο να δίνει συνέντευξη σε γυναίκα και χρειάζεται μεταφράστρια, προκειμένου να μπορεί να συνομιλεί με μεγαλύτερη ευκολία και άνεση και να παρουσιάζει όλες τις πτυχές του προβλήματός της σε αντίθεση με άρρενες διοικητικούς υπαλλήλους – συνεπώς, το προσωπικό ασύλου πρέπει να έχει ειδική κατάρτιση σε θέματα έμφυλων διακρίσεων
– ειδικοί χώροι υποδοχής για τα παιδιά των γυναικών που αιτούνται άσυλο, προκειμένου να μην είναι μπροστά τη στιγμή της συνέντευξης
– οι γυναίκες δεν πρέπει να δίνουν συνέντευξη παρουσία οικείων προσώπων, προκειμένου να μπορούν να μιλούν ελεύθερα (π.χ. περιπτώσεις ενδοικογενειακής βίας, εγκλημάτων τιμής ή απειλών από το οικογενειακό περιβάλλον)
– παροχή επαρκούς πληροφόρησης των γυναικών από το προσωπικό των κέντρων υποδοχής για τη διαδικασία ασύλου και των δικαιωμάτων τόσο των ιδίων όσο και των παιδιών τους
– οι γυναίκες πρέπει να διαβιούν σε ξεχωριστούς θαλάμους από τους άνδρες (με εξαίρεση την περίπτωση των οικογενειών που επιθυμούν να μείνουν μαζί) σε συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας
– οι γυναίκες οφείλουν να έχουν πρόσβαση σε ιατρική και ψυχολογική φροντίδα, προκειμένου να μπορούν να αναρρώσουν από τραυματικές εμπειρίες
– τα νεαρά και ασυνόδευτα κορίτσια, καθώς και οι γυναίκες χωρίς συγγενικά ή φιλικά πρόσωπα έχουν ανάγκη ιδιαίτερης μέριμνας, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος θυματοποίησης και εκμετάλλευσης από τρίτα πρόσωπα υπό μορφή παροχής προστασίας
– η πρόσβαση των παιδιών, αγοριών και κοριτσιών, σε δομές εκπαίδευσης και εκμάθησης γλώσσας κατά τη διάρκεια παραμονής τους σε κέντρα υποδοχής προσφύγων διευκολύνει την ομαλή ένταξή τους στη νέα πραγματικότητα
– η κράτηση στη φυλακή πρέπει να αποφεύγεται σε περιπτώσεις παιδιών, εγκύων και λεχώνων.
5) Το τρίτο μέρος της Έκθεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αναφέρεται στην περίπτωση της Γερμανίας. Το 2015 περίπου 1,1 εκατομμύρια άτομα έφθασαν στη χώρα με σκοπό να ζητήσουν άσυλο (η πλειοψηφία των ατόμων προέρχονται από τις χώρες/περιοχές Συρία, Αλβανία, Κόσοβο, Αφγανιστάν, Ιράκ και Ερυθραία). Εντούτοις, μόνο 477.000 αιτήσεις κατατέθηκαν, ενώ τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους 364.664 αιτήσεις ήταν ακόμη σε εκκρεμότητα. Η πλειοψηφία των αιτούντων ήταν άνδρες. Το 99% των αιτήσεων από χώρες/περιοχές των Βαλκανίων (π.χ. Αλβανία και Κόσοβο) απορρίπτονται, διότι η Γερμανία θεωρεί τη Βαλκανική Χερσόνησο ασφαλή περιοχή.
Παρόλο που η Γερμανία προσφέρει αξιοπρεπείς συνθήκες σε αιτούσες άσυλο (π.χ. διαμονή σε κέντρα υποδοχής, επείγουσα ιατρική βοήθεια, φροντίδα για τις έγκυες, χρηματικό βοήθημα, πρόσβαση στην εκπαίδευση, υπηρεσίες για ευπαθείς ομάδες), η αθρόα εισδοχή προσφύγων έχει προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στη διαχείριση των κέντρων υποδοχής και στην ασφάλεια των γυναικών και των κοριτσιών. Η επικαιρότητα ξεπερνά τον εκάστοτε προγραμματισμό, γι’ αυτό και η Γερμανική Κυβέρνηση δεσμεύεται να επανεξετάσει το σύστημα ασύλου σε συνάρτηση με τις εξελίξεις σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο (ασφαλέστερα κέντρα υποδοχής για γυναίκες και παιδιά, κατάρτιση προσωπικού για την προστασία των ανηλίκων και για τη διάγνωση περιπτώσεων σεξουαλικής κακοποίησης, καθώς και παροχή εξειδικευμένης βοήθειας σε γυναίκες θύματα βίας).
Για την πληρέστερη ενημέρωσή σας, ακολουθεί ο σύνδεσμος από τον ιστότοπο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με το κείμενο της Έκθεσης:
Η συγκεκριμένη δράση ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της Διεύθυνσης Ανάπτυξης & Υποστήριξης Πολιτικών Ισότητας των Φύλων της Γ.Γ.Ι.Φ. είναι το αποτέλεσμα της δικτύωσης και της ανάπτυξης συνεργασιών σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης με σκοπό την ουσιαστική ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών.
